Omówienie związków między jakością powietrza a systemami ciepłowniczymi oraz przybliżenie w tym kontekście zmian proponowanych w dyrektywie w sprawie efektywności energetycznej było głównym celem debaty zorganizowanej przez Euractiv we współpracy z Polskim Komitetem Energii Elektrycznej (PKEE). Spotkanie, w którym udział wzięli unijni decydenci i przedstawiciele brukselskich stowarzyszeń odbyło się 30 marca 2022.
Patryk Demski, wiceprezes zarządu ds. strategii i rozwoju Grupy TAURON oraz członek rady zarządzającej PKEE, w otwierającym wydarzenie wystąpieniu podkreślił, że polskie koncerny energetyczne podejmują liczne inicjatywy w obszarze środowiskowym . – Przełożyło się to na osiągniecie wymiernych celów. W ostatniej dekadzie Polska nie tylko znacząco ograniczyła swe emisje, ale także zwiększyła produkcję energii ze źródeł odnawialnych. W tym miejscu warto przypomnieć, że Polska przekroczyła cel na 2020 r. w zakresie udziału energii odnawialnej. Świadczy to o tym, że bardzo poważnie podchodzimy do transformacji energetycznej i dążymy do redukcji emisji, a w konsekwencji do poprawy jakości powietrza – zauważył.
Wiceprezes Demski przypomniał również, że ciepłownictwo opiera się na ciepłowniach i elektrociepłowniach, które muszą spełniać surowe wymogi środowiskowe określone w prawie unijnym. – Jest to bardzo efektywna technologia, dedykowana głównie dla obszarów zurbanizowanych. Dlatego uważamy, że pokrycie zapotrzebowania na ciepło powinno odbywać się przede wszystkim poprzez wykorzystanie sieci ciepłowniczej, gdzie tylko jest to możliwe. Model ten zapewnia wysoką efektywność zużycia surowców, poprawia komfort życia obywateli i zmniejsza problem niskiej emisji – dodał. Warto wspomnieć, że w Polsce istnieje dobrze rozwinięty system ciepłowniczy: około 40% gospodarstw domowych jest podłączonych do sieci ciepłowniczych – powiedział.
Wiceprezes Demski stwierdził, że pakiet ,,Fit for 55″ powinien należycie odzwierciedlać rolę systemów grzewczych – a w szczególności systemów ciepłowniczych – w walce z zimowym smogiem. Prezes przyznał, że PKEE zgadza się z Komisją, że sektor ciepłowniczy może aktywnie uczestniczyć w realizacji celów klimatycznych UE, ale należy zapewnić odpowiednie ramy czasowe na dostosowanie do ambitnych celów – Postulujemy aby harmonogram określony w zawartych w dyrektywie w sprawie efektywności energetycznej wymaganiach dotyczących efektywnego ciepłownictwa zapewniał również odpowiedni czas na dostosowanie planów inwestycyjnych. Ze względu na długotrwałość procesów inwestycyjnych w energetyce oraz konieczność przekształcenia systemu przy zachowaniu rozsądnych i społecznie akceptowanych cen ciepła z nowych źródeł, proponowalibyśmy wprowadzenie od 2030 r. nowej definicji „efektywnego systemu ciepłowniczego” oraz wycofanie warunku kwalifikowalności wysokosprawnej kogeneracji. W przeciwnym razie dalszy rozwój systemów grzewczych może być bardzo trudny, a w konsekwencji poprawa jakości powietrza będzie poważnie utrudniona – powiedział.
Patryk Demski zwrócił uwagę, że polski sektor ciepłowniczy stoi przed ogromnymi wyzwaniami, ale proces transformacji jest już w toku. – Członkowie PKEE, w tym TAURON, aktywnie uczestniczą w transformacji systemów ciepłowniczych. Warto przy tym podkreślić, że Polska poczyniła w ostatnich latach ogromne wysiłki na rzecz dywersyfikacji źródeł importu gazu ziemnego – podkreślił. – Interesuje nas również wodór, który odegra w przyszłości ważną rolę. Jako przykład działań TAURONu mogę wymienić projekt Hydrogen Poland. Jego celem jest powołanie konsorcjum łączącego potencjał naukowy i przemysłowy, którego kompetencje obejmą cały łańcuch wartości wodoru. Zielony wodór będzie wtedy wykorzystywany głównie, choć nie tylko, we flotach autobusowych i przyczyni się do zmniejszenia emisji w polskich miastach – powiedział Prezes Demski.
Podczas panelu wysokiego szczebla jego uczestnicy – Piotr Sprzaczak, dyrektor Departamentu Ciepłownictwa w Ministerstwie Klimatu i Środowiska; Claudia Canevari, kierownik działu ds. efektywności energetycznej w DG ENER; Ciarán Cuffe, europoseł, członek komisji ITRE i sprawozdawca ds. charakterystyki energetycznej budynków w Parlamencie Europejskim; oraz Margherita Tolotto, starszy specjalista ds. polityki jakości powietrza i hałasu, EEB – rozmawiali o tym, jak rozwiązać problem krajów, w których jedną z głównych przyczyn złej jakości powietrza jest stosowanie w gospodarstwach domowych starych i nieefektywnych piecyków na węgiel lub drewno. Ponadto debata skupiła się na zmianach dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków i dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej, które będą miały przełożenie na systemy ciepłownicze.
Piotr Sprzaczak, dyrektor departamentu ciepłownictwa, wskazał, że Polska utrzymuje tempo jeśli chodzi o zmianę miksu paliwowego w indywidualnych źródłach ciepła, szczególnie poprzez programy takie jak „Czyste Powietrze”. – Rynek pomp ciepła w Polsce wzrósł w ubiegłym roku o 88%, co stanowi znaczny postęp. Słyszałem, że Warszawa zainstalowała więcej pomp ciepła niż Londyn – powiedział.
W opinii Claudii Canevari, kierownik działu ds. efektywności energetycznej w DG ENER, połowa zużywanej przez nas energii służy do ogrzewania budynków: domów, biur, budynków publicznych i prywatnych, a także do wytwarzania niezbędnych towarów przemysłowych i usług. – Sektor ogrzewania oraz chłodzenia jest oczywiście źródłem emisji gazów cieplarnianych i z pewnością znajduje się w centrum zielonej transformacji – wyjaśniła.
Odnosząc się do tego stwierdzenia eurodeputowany Ciarán Cuffe podkreślił, że musimy dążyć do wykorzystania w ciepłownictwie czystych paliw. – Musimy zelektryfikować wszystko, co możemy i przejść na czystsze źródła energii elektrycznej. Jestem głęboko przekonany, że możemy rozwiązać problem jakości powietrza poprzez dyrektywę EPBD, zachęcając właścicieli domów do przejścia na rozwiązania wykorzystujące czystszą energię – podkreślił.
Podsumowując dyskusję Margherita Tolotto, starszy specjalista ds. polityki jakości powietrza i hałasu w EEB powiedziała, że jej zdaniem UE musi wyraźniej uwzględnić kwestię jakości powietrza w toczących się procesach legislacyjnych, na przykład w dyrektywie w sprawie efektywności energetycznej i dyrektywie w sprawie opodatkowania energii. – Musimy pamiętać, że jakość powietrza to nie tylko efekt uboczny polityki odnoszącej się do innych tematów. Należy ją uznać za priorytet we wszystkich procesach decyzyjnych – powiedziała.
Strona wydarzenia: