Omówienie zagadnień dotyczących wyzwań i kosztów związanych z transformacją energetyczną było głównym punktem debaty zorganizowanej przez Euractiv we współpracy z Polskim Komitetem Energii Elektrycznej (PKEE). Wydarzenie, w którym udział wzięli unijni decydenci oraz przedstawiciele stowarzyszeń sektora energetycznego, jak również czołowych think tanków odbyło się 25 października 2022 roku w Brukseli.
Otwierający spotkanie Wojciech Dąbrowski, Prezes Zarządu PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. oraz Rady Zarządzającej PKEE, podkreślił, że znajdujemy się obecnie w punkcie zwrotnym dla europejskiego sektora energetycznego. Zarówno Polska, jak i inne kraje naszego regionu jako pierwsze ostrzegały przed zagrożeniem, jakie niesie za sobą uzależnienie od surowców energetycznych z Rosji. Prezes Dąbrowski wspomniał również, że choć obecnie musimy sobie radzić z nowymi, nadzwyczajnymi okolicznościami, to wciąż główne kierunki transformacji pozostają bez zmian. Europa będzie kontynuować swoją drogę do neutralności klimatycznej, a Polska będzie w niej aktywnie uczestniczyć, pomimo związanych z nią wyzwań. „Skala transformacji polskiej energetyki jest znacznie wyższa i w efekcie bardziej kosztowna niż w innych państwach UE. Wynika to z bardzo specyficznych uwarunkowań historycznych i spuścizny w postaci wysokiego udziału węgla w miksie energetycznym. Dlatego też tak często apelujemy do unijnych interesariuszy o uwzględnienie różnych punktów startowych oraz uznanie indywidualnego tempa transformacji poszczególnych państw członkowskich” – zaznaczył.
Jakub Koszyczarek z EY przedstawił główne wnioski z raportu PKEE pn. „Polska ścieżka transformacji energetycznej”. Ekspert EY scharakteryzował dotychczasowe osiągnięcia Polski, oraz wskazał na rolę i perspektywy polskiego sektora energetycznego w kontekście celów klimatycznych na lata 2030 i 2050. Przeanalizował również szanse i zagrożenia, przed którymi stoi polski sektor energetyczny.
Podczas panelu wysokiego szczebla jego uczestnicy – Tsvetelina Penkova MEP, członkini komisji ITRE Parlamentu Europejskiego; Paweł Cioch, Wiceprezes Zarządu PGE ds. Korporacyjnych i Członek Rady Zarządzającej PKEE; Albéric Mongrenier, dyrektor ds. energii, mobilności i zrównoważenia w europejskim think-tanku ds. regulacji CERRE oraz Irina Kustova, pracownik naukowy ds. energii, zasobów i zmian klimatu w europejskim think-tanku ds. polityki CEPS , dyskutowali o tym, jak zapewnić osiągnięcie celów na rok 2030 i 2050 w świetle ostatnich wydarzeń geopolitycznych, jakie podejścia przyjmują poszczególne państwa członkowskie aby osiągnąć neutralność klimatyczną oraz w jaki sposób przeciwdziałać pogłębieniu ubóstwa energetycznego.
Europosłanka Tsvetelina Penkova w swoim wystąpieniu zaznaczyła, że aktualnie rozpatrywane są trzy priorytety: bezpieczeństwo energetyczne, przystępność cen dla konsumentów oraz niezależność energetyczna, które zostaną osiągnięte poprzez szybszą integrację odnawialnych źródeł energii. „Aby zagwarantować bezpieczeństwo energetyczne i stabilność, by zagwarantować, że utrzymamy w Europie nieprzerwane dostawy energii elektrycznej, nie powinniśmy ignorować możliwości dalszego rozwoju krajowej produkcji energii elektrycznej na kontynencie europejskim” – zaznaczyła.
Wiceprezes Paweł Cioch, podkreślił, że kluczowymi działaniami w kierunku osiągnięcia neutralności klimatycznej sektora energetycznego w Polsce są inwestycje w nisko- i zeroemisyjne źródła energii, w tym kapitałochłonne morskie farmy wiatrowe i energetykę jądrową. „Proces ten wymaga rozwoju infrastruktury przesyłowej i dystrybucyjnej wraz z rozbudową zdolności magazynowania energii. Transformacja energetyczna wymaga wdrożenia technologii, które nie osiągnęły jeszcze w pełni statusu komercyjnego, dlatego w celu ich efektywnego wykorzystania należy prowadzić intensywne prace badawczo-rozwojowe. Konieczność wykorzystania innowacyjnych, ale niedojrzałych technologii rodzi unikalne wyzwania, którymi należy się efektywnie zająć, aby zminimalizować bariery wejścia na rynek tych technologii” – wyjaśnił.
Zdaniem wiceprezesa Ciocha wyjątkowa sytuacja na rynkach energetycznych spowodowana inwazją Rosji na Ukrainę wymaga zrewidowania przez Europę planów transformacji energetycznej. „Musimy być lepiej przygotowani do radzenia sobie z nowymi wyzwaniami przy jednoczesnym budowaniu bezpieczeństwa energetycznego w całej UE. Należy przyspieszyć rozwój OZE w najbardziej kluczowych obszarach przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa dostaw” – dodał.
W trakcie dyskusji Albéric Mongrenier, dyrektor CERRE, stwierdził, że fakt, iż obecny kryzys energetyczny zaskoczył nas w dużej mierze, jeszcze zanim rozpoczęła się inwazja Rosji na Ukrainę, oznacza, że musimy poświęcać więcej uwagi planowaniu możliwych scenariuszy.
Zdaniem Iriny Kustovej, pracownika naukowego w CEPS, wszystkie branże przechodząc restrukturyzację, doprowadzą do przekształceń w zatrudnieniu. Pracownicy będą w konsekwencji musieli dostosować się do nowych warunków czego skutkiem na rynku pracy będą różne reakcje poszczególnych jego uczestników. Jedną z nich będzie zwiększenie mobilności na stanowiskach pracy w całym sektorze. „Ważne jest, aby zastanowić się, jak połączyć osłony społeczne z zieloną transformacją i jak faktycznie będzie wyglądała ochrona socjalna za dekadę, za dwie dekady i w 2050 roku” – podkreśliła.
Komentując to stwierdzenie, wiceprezes Cioch wyjaśnił, że akceptacja społeczna jest niewątpliwie warunkiem sprawiedliwej transformacji energetycznej.
O wydarzeniu: https://events.euractiv.com/event/info/what-is-the-future-of-the-eus-energy-sector
Wideorelacja z wydarzenia: https://www.youtube.com/watch?v=DF_GNc0c6-8
Raport „Polska ścieżka transformacji energetycznej”: https://pkee.pl/publications/raport-ey-i-pkee-polska-sciezka-transformacji-energetycznej/