9 grudnia w Brukseli odbyło się wydarzenie PKEE Energy Day 2024, zorganizowane przez Polski Komitet Energii Elektrycznej. W spotkaniu wzięli udział liderzy sektora energetycznego, przedstawiciele instytucji unijnych, eksperci i decydenci, którzy wspólnie debatowali nad wyzwaniami i szansami transformacji energetycznej w Europie w kontekście nadchodzącej polskiej prezydencji w Radzie UE.
Transformacja energetyczna a unijne priorytety
Prezes PKEE i PGE Dariusz Marzec, w przemówieniu otwierającym wydarzenie podkreślił, że jesteśmy obecnie w wyjątkowym momencie – u progu prac nowej Komisji Europejskiej i w przededniu polskiej prezydencji w Radzie UE. – Transformacja energetyczna to nie tylko realizacja celów klimatycznych, ale również zapewnienie konkurencyjnej gospodarki i korzyści dla obywateli – powiedział. – Transformacja w Polsce trwa, mamy ambitne plany dotyczące morskich farm wiatrowych, inwestujemy we wzmocnienie sieci, magazynowanie energii, by zapewnić bezpieczeństwo dostaw energii dla wszystkich odbiorców – dodał.
Ministra Klimatu i Środowiska, Paulina Hennig-Kloska, przyznała natomiast, że nadchodzi czas wielkich wyzwań, a polskie przewodnictwo UE przypada w trudnych czasach: wojny w Ukrainie, presji migracyjnej i konieczności wzmocnienia europejskiej gospodarki. – Polska prezydencja będzie kluczowa dla wdrażania rozwiązań wspierających bezpieczeństwo energetyczne i ambitne cele klimatyczne – powiedziała.
Z kolei Minister Przemysłu Marzena Czarnecka odniosła się do kwestii związanych ze wzmacnianiem pozycji europejskiego przemysłu. – Z zadowoleniem przyjmujemy raport Draghiego i zapowiedź Clean Industrial Deal. Konkurencyjność jest niezwykle ważna i na pewno będzie wysoko na agendzie polskiej prezydencji – podsumowała.
Dyrektor Generalna ds. Energii w Komisji Europejskiej, Ditte Juul Jorgensen, zwróciła uwagę, że w kontekście wojny w Ukrainie polska prezydencja odegra niezwykle ważną rolę. – Komisja Europejska będzie współpracować z Polską, by zapewnić bezpieczeństwo dostaw i sprawiedliwą transformację państw członkowskich UE – dodała.
Poseł do Parlamentu Europejskiego, Przewodniczący Komisji ITRE Borys Budka zapewnił, że Komisja ITRE jest gotowa do pracy nad regulacjami, które wspomogą sprawiedliwą transformację. – Cieszę się, że jest tu dziś z nami tak wielu ekspertów z branży energetycznej. Liczę, że dzisiejsze dyskusje pomogą wypracować odpowiednią politykę energetyczną – podkreślił.
Natomiast Nicola Pochettino Dyrektor w Europejskim Banku Inwestycyjnym przyznał, że w jego opinii kluczowe jest zapewnienie, aby w procesie transformacji nikt nie został zostawiony w tyle. – By Europa mogła konkurować z innymi regionami potrzebne jest wsparcie innowacji oraz rozwijanie projektów, które będą korzystne dla klimatu i prowadzić do obniżenia cen energii – powiedział.
Dlaczego Europa potrzebuje nowego planu dla przemysłu?
Podczas przemówienia zatytułowanego „Dlaczego Europa potrzebuje nowego planu dla przemysłu?” Fatih Birol, dyrektor wykonawczy Międzynarodowej Agencji Energetycznej, wskazał trzy błędy Unii Europejskiej sprzed 20 lat, z których skutkami wspólnota zmaga się do dziś. Wśród nich Birol wskazał, postawienie na dostawy gazu z Rosji i uzależnienie przemysłu od tego paliwa, wycofanie się z rozwoju energetyki jądrowej oraz brak rozbudowy przemysłu powiązanego z branżą fotowoltaiczną. Szef MAE stwierdził jednak, że jeszcze nic straconego. – Tylko zjednoczona Europa ma szansę wiele osiągać. UE powinna skupić się na tym, jak utrzymać już istniejący przemysł, pomimo różnych trudności. Następnie niech przygotuje się na kolejny krok, dzięki któremu jej gospodarka otworzy nowy rozdział, bazujący już na czystych technologiach. Wierzę, że Europa po raz kolejny pokona przeciwności – podsumował.
Clean Industrial Deal i konkurencyjność
Podczas debaty poświęconej Clean Industrial Deal, Minister Aktywów Państwowych, Jakub Jaworowski, wskazał na priorytety w zakresie zwiększenia konkurencyjności europejskiej gospodarki. – Transformacja energetyczna musi przynieść niskie koszty czystej energii i konkurencyjne ceny dla przemysłu, szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw. Oczekujemy konkretnych działań w ramach Clean Industrial Deal, które pozwolą Europie pozostać konkurencyjną – powiedział. Odwołując się do wypowiedzi Ministra Jaworowskiego, europoseł Radan Kanev dodał, że w kontekście prac na Clean Inustrial Deal należy podjąć strategiczną decyzję, czy unijny plan dla przemysłu ma być skierowany do tzw. czystego przemysłu, czy do całego przemysłu UE. Georgios Stassis, wiceprezes Eurelectric, prezes PPC przypomniał natomiast, że jak wskazał w swoim raporcie Draghi nadmierna regulacja jest problemem, potrzebujemy jasnych przepisów.
Z kolei Walburga Hemetsberger prezeska SolarPower Europe zwróciła uwagę na potrzebę dostosowania systemu energetycznego do większej ilości energii elektrycznej słonecznej oraz wiatrowej, co oznacza niezbędne inwestycje w sieć. Przy tej okazji Giles Dickson, prezes WindEurope odniósł się natomiast do kwestii konkurencyjności cenowej między produktami europejskimi i tymi, które pochodzą z innych regionów. – Liczba fabryk komponentów do elektrowni wiatrowych rośnie, pojawiają się nowe również w Polsce, ale problemem jest konkurencyjność cenowa. Clean Industrial Deal powinien je wesprzeć – dodał.
Biorący udział w debacie, członek Rady Zarządzającej PKEE, wiceprezes Energi SA. Roman Szyszko, przypomniał, że kontynuacja transformacji energetycznej zwiększa znaczenie koniecznych zmian regulacyjnych i mechanizmów wsparcia wytwarzania energii elektrycznej. – Szczególną uwagę w tym zakresie należy zwrócić na rolę sieci dystrybucji energii elektrycznej, które w skali całej Europy wymagają modernizacji i rozbudowy, aby nie stały się barierą na drodze do zwiększania tempa gospodarczego. Zapewnienie elastycznego funkcjonowania systemów elektroenergetycznych i bezpieczeństwa dostaw energii przy spodziewanym dalszym wzroście potencjału OZE to wyzwanie, które według szacunków jedynie w skali UE i tylko do 2030 roku wymagać będzie znaczących nakładów inwestycyjnych, sięgających 425 mld euro. Liczymy na to, że Unia wdroży efektywne mechanizmy i rozwiązania finansowe, dzięki którym będą mogły być tworzone kluczowe elementy energetyki przyszłości, czyli źródła odnawialne i jednostki bilansujące – mówił wiceprezes Szyszko.
Magazynowanie energii jako klucz do sukcesu rozwoju OZE
W trakcie debaty o magazynowaniu energii, prezes PSE, Grzegorz Onichimowski, zwrócił uwagę na konieczność rozwoju technologii w tym obszarze. – Małe magazyny prosumentów nie wystarczą. Do stabilizacji systemu konieczne są duże magazyny energii, elektrownie gazowe oraz technologie takie jak power-to-heat. Musimy także wprowadzić jasne mechanizmy wsparcia, by zachęcić inwestorów do budowy takich mocy – zapewnił. W uzupełnieniu do tej wypowiedzi, Bruce Douglas, prezes Global Renewables Alliance wyjaśnił natomiast, że rozwój magazynowania, szczególnie długoterminowego i sieci elektroenergetycznych jest kluczowy by móc dalej dynamicznie rozwijać odnawialne źródła energii. Z kolei Guillermo Antonio Rios Pavia, research associate w Aurora Energy Research przypomniał, że unijna reforma rynku energii podkreśliła jak ważna jest elastyczność systemu energetycznego, a magazyny bateryjne będą odpowiadać na te wyzwania.
Wiceprezes Rady Zarządzającej PKEE, prezes TAURON, Grzegorz Lot, dodał, że magazyny energii, jak każdy element systemu muszą być traktowane jako narzędzie do budowy bezpiecznego, stabilnego i efektywnego systemu elektroenergetycznego. – Dlatego dywersyfikujemy wykorzystywane technologie magazynowe. Jako TAURON rozwijamy rozwiązania oparte o baterie litowo-jonowe, ale też badamy możliwość budowy elektrowni szczytowo-pompowej o docelowej mocy 700 MW – wyjaśnił. Prezes Lot dodał, że usługi elastyczności będą kluczowym elementem skutecznej transformacji energetycznej. – Jednak rynek mocy dla magazynów nie może być wyłącznym narzędziem stymulującym rozwój nowych mocy. Potrzebujemy jasnej legislacji i dedykowanych mechanizmów wsparcia. OZE bez dobrze rozwiniętych mocy magazynowych nie przyniosą spodziewanych efektów. Resztę warto pozostawić rynkowi – mówił Grzegorz Lot.
Człowiek w centrum transformacji
W przemówieniu zamykającym wydarzenie, prezes ENEA, wiceprezes PKEE, Grzegorz Kinelski, podkreślił, że obecnie kluczowa jest perspektywa konsumenta, który potrzebuje energii bezpiecznej i dostępnej cenowo. – Aby to osiągnąć, musimy rozwijać miks energetyczny, inwestując zarówno w OZE, jak i technologie gazowe oraz magazynowanie energii. Wciąż potrzebujemy mechanizmów wsparcia, takich jak rynek mocy czy kontrakty różnicowe, by uniknąć luki w mocach wytwórczych – dodał.
