Członkowie Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej (PKEE) są aktywnymi uczestnikami procesu transformacji i redukcji emisji gazów cieplarnianych. Realizują także inwestycje mające na celu dalszy rozwój odnawialnych źródeł energii (OZE).

Grupa Kapitałowa PGE chce oferować 100% zielonej energii w 2050 roku w oparciu o rozwój morskiej energetyki wiatrowej (2,5 GW mocy w offshore do roku 2030), instalacji fotowoltaicznych i lądowych farm wiatrowych. Enea z kolei poszukuje możliwości nawiązania partnerstw w celu budowy morskich farm wiatrowych, by zrealizować założenia swojej strategii długoterminowej – czterokrotny wzrost udziału OZE do roku 2030. TAURON natomiast planuje zwiększenie udziału źródeł nisko- i zeroemisyjnych w swoim koszyku wytwórczym do poziomu ponad 65% oraz redukcję emisji CO2 o 50% do roku 2030. Spółka analizuje również możliwości realizacji inwestycji budowy farm wiatrowych na morzu w ramach swej zaktualizowanej strategii “Zielony zwrot TAURONA”. Podobne działania podejmuje także Energa, która uczestniczy w budowie 1,2 GW mocy w morskich farmach wiatrowych, realizowanej przez jej głównego udziałowca, spółkę PKN Orlen.

Stabilność finansowa kluczowym elementem umożliwiającym rozwój OZE

Strategiczne i długoterminowe wdrażanie odnawialnych źródeł energii wymaga zapewnienia środków finansowych w ramach programów zawartych w Wieloletnich Ramach Finansowych na lata 2021-2027 oraz w unijnym instrumencie odbudowy “Next Generation EU”, takich jak: Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, Instrument “Łącząc Europę”, zmieniony program InvestEU, Strategiczny Instrument Inwestycyjny, a także Fundusz Sprawiedliwej Transformacji. Co więcej, planowane nowe wytyczne w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią (EEAG) powinny przewidywać możliwość przyznawania pomocy projektom OZE, które nadal wymagają wsparcia w perspektywie średnioterminowej.

W naszej opinii, rozwój OZE w państwach członkowskich o innych punktach startowych należy dodatkowo wspierać poprzez instrumenty wynikające z przepisów ustanawiających system EU ETS, takie jak “pula solidarnościowa” i Fundusz Modernizacyjny. Mechanizmy te powinny być proporcjonalnie zwiększone i w większym stopniu przeznaczone wyłącznie na transformację miksu energetycznego.

Dla skutecznej integracji odnawialnych źródeł energii niezwykle ważne są inwestycje w rozwój infrastruktury sieciowej, ponieważ większość instalacji OZE jest przyłączona do sieci dystrybucyjnych. Wzmocnienie operatorów sieci dystrybucyjnych (OSD) powinno być elementem planowanej rewizji przepisów rozporządzenia (UE) 347/2013 z dnia 17 kwietnia 2013 r. w sprawie wytycznych dotyczących transeuropejskiej infrastruktury energetycznej (TEN-E). Co więcej, w tym kontekście kluczowe znaczenie ma również skuteczne wspieranie rozwoju transgranicznych projektów inwestycyjnych w całej UE w ramach unijnego mechanizmu finansowania energii odnawialnej, czy realizacja wspólnych projektów pomiędzy państwami członkowskimi.

Przegląd unijnego celu w zakresie udziału energii z OZE

Rola sektora energetycznego w transformacji jest niekwestionowana. PKEE z zadowoleniem przyjmuje starania Komisji Europejskiej polegające na znalezieniu optymalnej drogi do osiągnięcia ambitnych założeń polityki klimatycznej UE, również w zakresie rewizji celu OZE w UE na rok 2030 ustanowionego na poziomie 32% w końcowym zużyciu energii brutto. Projekty OZE są zazwyczaj kapitałochłonne, a w przypadku dużych instalacji wymagają również długiego czasu przygotowywania i budowy. Z tego względu dla dalszego rozwoju OZE niezbędne są nie tylko stabilne warunki finansowe, lecz także powszechna akceptacja społeczna. W tym kontekście PKEE pragnie podkreślić, że rozwój OZE powinien być odpowiednio planowany i realizowany również z uwzględnieniem rozbudowy infrastruktury sieciowej. Poziom ambicji powinien być wyważony, aby uwzględnić wszystkie obciążenia, przed którymi stoją państwa członkowskie, a rozwój OZE należy wspierać bez uszczerbku dla gospodarek i odbiorców końcowych. PKEE uważa, że wdrożenie instrumentów pozalegislacyjnych również byłoby korzystne z punktu widzenia implementacji przepisów zatwierdzonych w 2018 roku.

Zgadzamy się, że przyszłe działania, wspierających elektryfikację sektorów i lepsze wykorzystanie strumieni odpadów, zaowocują upowszechnieniem stosowania paliw odnawialnych i niskoemisyjnych w transporcie. Szczególną rolę w tym zakresie może mieć zastosowanie energii elektrycznej z OZE w transporcie drogowym oraz odnawialnych lub niskoemisyjnych paliw w transporcie lotniczym, morskim i ciężkim.